سبد خرید شما خالی است
تاثیر کلاسهای آفلاین بر یادگیری خودمحور
توسط : آناهید گستر خلیلی
تاثیر کلاسهای آفلاین بر یادگیری خودمحور
مقدمه
در عصر کنونی دیگر یادگیری محدود به حضور در کلاسهای سنتی نیست. با گسترش فناوریهای آموزشی، شیوههای تازهای پدیدار شدهاند که استقلال بیشتری به فراگیران میدهند. در این بین، کلاسهای آفلاین یا همان آموزشهای غیر همزمان، جایگاه ویژهای یافتهاند، زیرا به دانشجو این امکان را میدهند که مسیر یادگیری را برای خود شخصی سازی کند. این ویژگی، پیوندی عمیق میان یادگیری خود محور و آموزش آفلاین ایجاد نموده است. به منظور درک بهتر این ارتباط، نخست باید بدانیم که اصلا کلاس آفلاین چیست؟
تعریف کلاس آفلاین
به دورههایی که محتوای آنها از پیش آماده یا ضبط گشته و فراگیران میتوانند در هر زمانی به آن دسترسی داشته باشند، کلاس آفلاین گفته میشود. مزیت این شیوه در این امر نهفته است که بر خلاف کلاسهای آنلاین همزمان، به حضور همزمان استاد و دانشجو نیاز ندارد، در نتیجه شخص آزادی بیشتری در انتخاب زمان و مکان مطالعه دارد. همین آزادی، زمینهای را فراهم میآورد تا دانشجو مسئولیت بیشتری در قبال یادگیری خود داشته باشد. به نوعی میتوان گفت که مسئولیت پذیری در یادگیری خود محور به شکل اساسی اهمیت دارد.
ویژگیهای یادگیری خود محور
یادگیری خود محور بر پایه چند اصل کلیدی همچون خود تنظیمی، خودکارآمدی، انگیزش درونی و مسئولیت پذیری است. دانشجویی که در فضای غیرهمزمان آموزش ببیند، ناگزیر است تا زمان خود را مدیریت نماید، به تواناییهای خود اعتماد داشته باشد و با انگیزه شخصی مسیر یادگیری را ادامه دهد. این ویژگیها علاوه بر اینکه در کلاسهای آفلاین تقویت میگردند، بلکه آرام آرام به بخشی از شخصیت آموزشی فرد تبدیل خواهند شد. به همین دلیل است که بررسی ارتباط میان این ویژگیها و آموزش غیر همزمان مهم است.
ارتباط کلاسهای آفلاین با یادگیری خود محور
نخستین مزیت آموزش غیر همزمان، انعطاف پذیری زمانی و مکانی است. دانشجو میتواند مطالعه را با شرایط زندگی خود هماهنگ و به نوعی شخصی سازی کند و این هماهنگی، احساس کنترل بر فرآیند یادگیری را افزایش میدهد. در کنار آن، دورههای ضبط شده به برنامه ریزی دقیق نیاز دارند، بنابراین مهارتهای خود تنظیمی تقویت میگردند. همچنین، اختیار زمان و شیوه یادگیری، انگیزه درونی را بالا میبرد، در نهایت، فراگیران لازم است که منابع آموزشی را خودشان تحلیل و انتخاب نمایند که این امر توان پژوهشی و مدیریت منابع آنان را توسعه میدهد. این مجموعه عوامل نشان دهنده این امر است که آموزش آفلاین نه تنها که با یادگیری خودمحور سازگار است، بلکه آن را به سطحی بالاتر ارتقا میدهد.
مزایای کلاسهای آفلاین در یادگیری خود محور
مزایای آموزش غیر همزمان را میشود در چهار محور اصلی خلاصه نمود: انعطاف زمانی، شخصی سازی، دسترسی آزاد و کاهش فشار روانی. انعطاف زمانی به دانشجو این امکان را میدهد در قبال یادگیری خود مسئولیت بیشتری بپذیرد. دسترسی آزاد به منابع، خود تنظیمی را تقویت مینماید. شخصی سازی مسیر یادگیری، انگیزش درونی را افزایش میدهد و سرانجام، نبود اجبار حضور همزمان، تمرکز را بالا میبرد و فشار روانی را کاهش میدهد. این مزایا در کنار هم، تصویری روشن از تاثیر مثبت آموزش آفلاین بر یادگیری خود محور ارائه میدهند. با این حال، نباید از چالشهای این شیوه غافل گشت.
چالشها و محدودیتها
کاهش تعامل انسانی، یکی از مهمترین چالشهاست. نبود ارتباط زنده با استاد و همکلاسیها ممکن است در دانشجو احساس انزوا ایجاد نماید. همچنین، این شیوه به انگیزه بالا برای ادامه مسیر نیازمند است. دانشجویانی که انگیزه درونی ضعیفی دارند، ممکن است که در یادگیری غیر همزمان دچار مشکل شوند. برای برخی فراگیران، مدیریت زمان نیز دشوار است، زیرا آن ساختار کلاس حضور وجود ندارد. این چالشها اگر چه جدی هستند، اما راهکارهایی برای مقابله با این چالشها وجود دارد.
راهکارهای بهبود
برای رفع محدودیتها، میتوان محتوای آموزشی را به صورت متنوع و جذاب طراحی کرد، ترکیبی از متن، ویدئو و تمرین. استفاده از ارزیابیهای مستمر نیز به پایش پیشرفت دانشجو کمک مینماید. ترکیب نشستهای آنلاین زنده با جلسات غیر همزمان، تعامل انسانی را افزایش میدهد. و در نهایت، آموزش مهارتهای خود تنظیمی پیش از شروع دوره، دانشجو را برای مدیریت صحیح زمان آماده میسازد. این راهکارها نشان دهنده این مساله است که چالشهای آموزش آفلاین قابل مدیریت هستند و میتوانند به فرصت تبدیل گردند.
شواهد پژوهشی
پژوهشهای آموزشی نشان دادهاند که مدل کلاس معکوس و دورههای غیر همزمان، خودکارآمدی و انگیزش یادگیری را افزایش داده و راهبردهای خود تنظیمی را تقویت مینمایند. این یافتهها تایید مینمایند که آموزش آفلاین نه تنها با یادگیری خود محور سازگاری دارد، بلکه آن را به شکل عملی و قابل اندازه گیری بهبود میبخشد.
کاربردهای عملی در محیطهای آموزشی
در این بخش میتوان توضیح داد که چگونه آموزش غیر همزمان در مدارس، دورههای حرفهای و دانشگاهها به کار گرفته میشود. مثالهایی همچون استفاده از ویدئوهای ضبط شده در دانشگاهها یا دورههای مهارت آموزی آنلاین میتواند نشان دهد که چگونه در عمل یادگیری خود محور تقویت میشود.
تاثیر بر مهارتهای قرن 21
یادگیری غیر همزمان نه تنها دانش تخصصی را منتقل میکند، بلکه یکسری مهارتهای دیگر مانند مدیریت زمان، حل مساله، تفکر انتقادی و خودانگیختگی را نیز پرورش میدهد. در روزگار ما علاوه بر دانش تخصصی این مهارتها نیز برای موفقیت ضروری هستند و ارتباط مستقیمی با یادگیری خود محور دارند.
مقایسه با روشهای سنتی
در این بخش میتوان به تفاوتهای میان کلاس حضوری سنتی و آموزش آفلاین پرداخت. به عنوان مثال در کلاس حضوری، ساختار و نظم بیرونی بیشتر است، اما در آموزش غیر همزمان، مسئولیت یادگیری بر دوش دانشجو قرار میگیرد. این مقایسه به خواننده کمک میکند، نقاط ضعف و قوت هر روش را بهتر درک نماید.
آینده آموزش غیر همزمان
در این بخش میتوانیم به روندهای آینده اشاره کنیم: استفاده از هوش مصنوعی برای شخصی سازی مسیر یادگیری، ترکیب آموزش غیر همزمان با واقعیت مجازی یا توسعه پلتفرمهای تعاملی این چشم انداز به ما نشان میدهد که یادگیری خود محور در آینده بیش از پیش اهمیت خواهد یافت.
کلام آخر
به عنوان کلام آخر میتوان جمع بندی کرد که کلاسهای آفلاین نه تنها یک ابزار آموزشی هستند، بلکه رویکردی تحول آفرین محسوب میشوند که یادگیری خود محور را به سطحی بالاتر میبرند.