سبد خرید شما خالی است
با گسترش روزافزون آموزشی مجازی، طراحی کلاسهای آنلاین تبدیل به یکی از دغدغههای اصلی نهادهای آموزشی، طراحان محتوا و مدرسان شده است. به همین دلیل لازم است که نهادهای آموزشی و طراحان محتوا به طراحی کلاس آنلاین استاندارد روی بیاورند. کلاس آنلاین استاندارد یعنی کلاسی که در فرد انگیزه، مشارکت و یادگیری عمیق را تقویت کند نه اینکه صرفا محتوا از کلاس آنلاین حضوری به فضای دیجیتال منتقل شود.
نگاه صرفا انتقالی به محتوا، بزرگترین اشتباه در طراحی کلاس آنلاین است. زیرا که فضای دیجیتال به باز طراحی تجربه یادگیری نیازمند است. کلاس آنلاین استاندارد لازم است که از ارائه اطلاعات به سمت ایجاد پویایی در فرد یادگیرنده حرکت کند. برای این امر باید محتوایی طراحی شود که یادگیرنده را از حالت منفعل خارج کرده و به مشارکت فعال دعوت کند.
محتوای آموزشی باید به بخشهای منسجم، کوچک و قابل فهم تقسیم شود. استفاده از «میکرولرنینگ» یا همان یادگیری خرد به مخاطب آموزشی کمک میکند تا مفاهیم را مرحله به مرحله بدون خستگی فراگیرد. هر ماژول باید فعالیت مرتبط، هدف مشخص و ابزار ارزیابی مناسب داشته باشد.
2. طراحی مسیر یادگیری
لازم است که کلاس آنلاین از پیش نیازها تا اهداف نهایی مسیر یادگیری مشخصی داشته باشد. این مسیر باید در قالب نقشه یادگیری، جدول زمانی یا راهنمای گام به گام برای مخاطب آموزشی قابل مشاهده باشد.
3. استفاده از چند رسانهای متنوع
ترکیب اسلایدهای تصویری، ویدئوهای کوتاه، پادکستها، اینفوگرافیکها و شبیه سازیهای تعاملی، باعث غنیتر شدن تجربه یادگیری میشود. تنوع رسانهها منجر به حفظ توجه، افزایش درک مفاهیم و پاسخ گویی به سبکهای یادگیری مختلف میشود.
4. تعامل مستمر و هدفمند
تعامل در کلاس آنلاین باید از چت و پرسش و پاسخ فراتر باشد. استفاده از بحثهای گروهی، پروژههای تیم، نظرسنجیهای زنده و فعالیتهای مشارکتی باعث میشود حس حضور و ارتباط تقویت شود.
این ارتباطات علاوه بر اینکه به یادگیری کمک میکند بلکه تعلق خاطر و انگیزه را نیز افزایش میدهد.
5. ارزیابیهای دقیق و بازخورد سازنده
ارزیابی در کلاس آنلاین باید به صورت متنوع، مستمر و شفاف باشد. بهره گیری از کوئیزهای تعاملی، تکالیف تحلیلی، پروژههای کاربردی و آزمونهای خود سنجی، به یادگیرنده کمک میکند تا عملکرد خود را بسنجد. بازخورد لازم است که سازنده، سریع و قابل اجرا باشد تا مخاطب آموزشی قادر باشد مسیر خود را اصلاح کند.
6. زمان بندی منعطف و منطقی
لازم نیست که جلسات آنلاین طولانی و خسته کننده باشند. غالبا جلسات 60 تا 90 دقیقهای با وقفههای کوتاه، تمرکز مخاطب آموزشی را حفظ میکنند. همچنین امکان مشاهدهی ضبط جلسات، انجام تکالیف و مرور محتوا در زمان دلخواه، انعطاف پذیری را افزایش میدهد.
7. طراحی بصری و تجربه کاربری
رابط کاربری کلاس آنلاین باید زیبا، ساده و کاربردی باشد. استفاده از فونت خوانا، رنگهای مناسب، ناوبری آسان و چیدمان منظم، تجربه یادگیری را بهبود میدهد. طراحی ضعیف میتواند منجر به خستگی، سردرگمی و کاهش مشارکت شود.
8. پشتیبانی آموزشی و فنی
مخاطب آموزشی باید به پشتیبانی فنی و آموزشی دسترسی داشته باشند. وجود راهنماهای استفاده، پاسخگویی به سوالات به طور صحیح و امکان ارتباط گرفتن با مدرس یا پشتیبان آموزشی، میتواند حس امنیت و اعتماد را افزایش دهد.
در کلاس آنلاین مدرس صرفا محتوا را ارائه نمیدهد، بلکه یادگیری را تسهیل میکند. لازم است که او :
افت مشارکت: در صورت طراحی ضعیف، مخاطبان آموزشی منفعل میمانند.
خستگی دیجیتال: جلسات طولانی و یکنواخت که منجر به خستگی ذهنی میشود.
مشکلات فنی: قطع ارتباط، ناسازگاری نرم افزارها یا کندی اینترنت
فقدان تعامل انسانی: ممکن است نبود ارتباط چهره به چهره حس انزوا در فرد ایجاد کند.
طراحی تعاملی، استفاده از فناوریهای مناسب و توجه به تجربه کاربری راهکار مقابله با این چالشهاست.
به عنوان مثال فرض کنید میخواهیم یک کلاس آنلاین «مبانی بازاریابی دیجیتال» را طراحی نماییم.
مراحل طراحی به شکل زیر خواهد بود:
2. تقسیم محتوا به ماژولهای هفتگی
3. تولید اینفوگرافیکهای تعاملی و ویدئوهای کوتاه
4. طراحی کوئیزهای هفتگی و پروژهی پایانی تحلیل یک برند واقعی
5. برگزاری جلسات زنده به منظور بحث و تحلیل
6. استفاده نمودن از padlet به منظور اشتراک گذاری منابع و ایدهها
7. ارائه بازخورد فردی به پروژهها
8. ارزیابی پایانی و صدور گواهی
این نمونه، باعث تقویت یادگیری فعال میشود و همچنین تجربهای استاندارد و حرفهای برای مخاطب آموزش خلق مینماید.
کلاسهای آنلاین، با پیشرفت فناوری به سمت شخصی سازی، هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و یادگیری تطبیقی حرکت مینماید. کلاس استاندارد آینده، علاوه بر انتقال محتوا، تجربهای چند وجهی، منحصر به فرد و تعاملی برای هر یادگیرنده خلق مینماید.
طراحی کلاس آنلاین استاندارد، ترکیبی از علم و فناوری و هنر است. این فرآیند نیازمند شناخت دقیق از نیازهای مخاطب آموزشی، استفاده از ابزارهای مناسب و خلق تجربهای انگیزشی و منسجم است. کلاس آنلاین موفق، نه تنها که دانش را منتقل مینماید، بلکه مخاطب آموزشی را به رشد، تفکر و مشارکت دعوت مینماید. اگر که ما آموزش مجازی را یک فرصت برای تحول بدانیم، نقطه آغاز این تحول، نقطه آغاز این تحول، طراحی استاندارد کلاس آنلاین خواهد بود.